ភ្នំពេញ៖ អង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជា (AHF CAMBODIA) នាខែមិថុនា ឆ្នាំ២០២៣នេះ បានបន្តអំពាវនាវលើក្រុមហ៊ុនឱសថ Gilead Sciences ដែលជាក្រុមហ៊ុនជីវឱសថធំបំផុតទាំង១៥នៅលើពិភពលោក ដែលមានប្រភេទឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ និងជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទC ឱ្យបញ្ឈប់យុទ្ធសាស្ត្រលោភលន់របស់ខ្លួនតាមរយៈការតំឡើងតម្លៃឱសថរបស់ខ្លួន ហើយគិតពីជីវិតមនុស្សជាចំបងមុនការរកប្រាក់ចំណេញ។
Gilead ស្ថិតក្នុងចំណោមក្រុមហ៊ុនជីវឱសថធំបំផុតទាំង១៥នៅលើពិភពលោក ដែលរកចំណូលបានជាង ២៧ ពាន់លានដុល្លារ និងបង់ប្រាក់ចំនួន១៩លានដុល្លារឲ្យនាយកប្រតិបត្តិរបស់ខ្លួនតែម្នាក់គត់ក្នុងឆ្នាំ ២០២១។ បន្ថែមពីលើឱសថសង្គ្រោះជីវិតដែលមានតម្លៃខ្ពស់ហួសកម្រិត ក៏បានបដិសេធក្នុងការចុះបញ្ជីឱសថមួយចំនួននៅក្នុងប្រទេសដែលមានចំណូលទាប និងរារាំងជានិច្ចជាកាលមានបំណងទប់ស្កាត់លើការណែនាំពីវត្ថុធាតិដើមសម្រាប់ផលិតឱសថដែលមានតំលៃថោក។
ជាមួយយុទ្ធនាការតវ៉ានាពេលខាងមុខ និងសកម្មភាពដែលបានគ្រោងទុកផ្សេងទៀតនៅទូទាំងពិភពលោក អង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍ AHF កំពុងធ្វើយុទ្ធនាជាសកលការថ្នាក់មូលដ្ឋានរបស់ខ្លួន ដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងអំពីសកម្មភាពរបស់ Gilead និងអំពាវនាវឱ្យក្រុមហ៊ុនអនុវត្តដូចខាងក្រោម៖
១៖ បញ្ឈប់ប៉ាតង់ពណ៌បៃតងគ្រប់ប្រភេទលើឱសថប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ HIV/AIDS ដែលមានស្រាប់ដូចជា Truvada នេះគឺជាការកេងប្រវ័ញ្ចមិនមែនជាការច្នៃប្រឌិតនោះទេ។
២៖ បើកអាជ្ញាប័ណ្ណសម្រាប់ការផលិតឱសថរលាកថ្លើមប្រភេទ C ម៉ាក Harvoni ដល់ប្រទេសដែលមានចំណូលទាប និងមធ្យមទាំងអស់ ដោយគ្មានករណីលើកលែង។
៣៖ សម្រាប់រយៈពេលនៃការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩ លក់ឬផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណ remdesivir សម្រាប់ការចែកចាយវត្ថុធាតិដើម ទូទៅក្នុងតម្លៃមិនរកប្រាក់ចំណេញ។
៤៖ ផ្តល់អាជ្ញាប័ណ្ណបច្ចេកវិទ្យាដើម្បីផលិតឱសថការព្យាបាលជំងឺរលាកស្រោមខួរ cryptococcal ដល់ក្រុមហ៊ុនផលិតទូទៅ។
៥៖ ភ្ជាប់សំណងប្រតិបត្តិទៅនឹងផលប៉ះពាល់លើលទ្ធផលសុខភាពសាធារណៈជាវិជ្ជមាន និងការទទួលបានឱសថនៅក្នុងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍន៍។
យើងកំពុងអំពាវនាវឱ្យ Gilead ត្រូវតែអនុវត្តិចំណុចទាំងប្រាំនេះ ព្រោះវាមានសារៈសំខាន់ក្នុងការជួយមនុស្សរាប់លាននាក់នៅក្នុងប្រទេសដែលមានចំណូលទាប និងមធ្យម ដែលមិនមានលទ្ធភាពទទួលបានឱសថសង្គ្រោះជីវិតដែលពួកគេត្រូវការ” ។ លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ឈឹម សារ៉ាត់ នាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ី អង្គការមូលនិធិថែទាំសុខភាពអ្នកជំងឺអេដស៍មានប្រសាសន៍ថា « តាមរយៈយុទ្ធសាស្ត្រ ផ្តាច់មុខ លោភលន់ Gilead រកបានរាប់ពាន់លានដុល្លា ខណៈកំពុងបង្ករគ្រោះថ្នាក់ដល់អ្នករស់នៅមេរោគអេដស៍ តាមរយៈការគ្រប់គ្រងប៉ាតង់ (ដែលគេស្គាល់ថាជាព៌ណបៃតង) សម្រាប់ការព្យាបាលប្រឆាំងមេរោគអេដស៍ដែលមានប្រសិទ្ធភាព និងទ្រាំទ្របានល្អបំផុត និងលក្ខខណ្ឌផ្សេងទៀត ដោយមិនអនុញ្ញាត វត្ថុធាតិដើមសម្រាប់ផលិតឱសថមានតម្លៃថោកជាង។ អ្នកតស៊ូមតិជុំវិញពិភពលោកមានគ្រប់គ្រាន់ហើយ Gilead ត្រូវតែធ្វើរឿងត្រឹមត្រូវ ហើយចាប់ផ្តើមគិតជីវិតមនុស្សមុននឹងប្រាក់ចំណេញ ”។
ឱសថជំងឺរលាកថ្លើមប្រភេទ C ដែលមានប្រសិទ្ធភាពខ្ពស់មានតម្លៃ $1,000 ក្នុងមួយគ្រាប់ ហើយការព្យាបាលរយៈពេល 12 សប្តាហ៍មានតម្លៃលក់រាយជាង $90,000 នៅសហរដ្ឋអាមេរិក។ តែវត្ថុធាតិដើមសម្រាប់ផលិតឱសថដូចគ្នាមានតម្លៃត្រឹមតែ $4 ក្នុងមួយគ្រាប់ក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា នេះយោងទៅតាម Médecins Sans Frontières , Gilead បានដកប្រទេសចំនួន 50 ដែលមានប្រាក់ចំណូលមធ្យមពីការទទួលបានការបញ្ចុះតម្លៃ។ ប្រទេសដែលមិនរាប់បញ្ចូលទាំងនេះរួមមាន ចាម៉ៃកា ទុយនីស៊ី ហ្វីលីពីន អ៊ុយក្រែន និងវ៉េណេស៊ុយអេឡា ក្នុងចំណោមប្រទេសដទៃទៀត។
នាយកសកលនៃតស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ លោកស្រី Guillermina Alaniz អង្គការ AHF មានប្រសាសន៍ថា “Gilead ត្រូវតែទទួលខុសត្រូវចំពោះការដាក់តម្លៃតាមអំពើចិត្តលើអ្នកដែលរស់នៅ និងអ្នកដែលស្លាប់ដោយរក្សាឱសថដែលមានប្រសិទ្ធភាពបំផុត ទំនើប និងសង្គ្រោះជីវិតឱ្យផុតពីមនុស្សរាប់លាននាក់នៅក្នុងប្រទេសដែលមានចំណូលទាប និងមធ្យម”។ “Gilead មានភាពល្បីល្បាញចំពោះការកេងប្រវ័ញ្ចកម្មសិទ្ធិផ្តាច់មុខប៉ាតង់លើឱសថទប់ស្កាត់ ដើម្បីបង្កើនខ្លួន និងម្ចាស់ភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួន។ វាប្រើប្រាស់ការចំណាយលើ R&D (ស្រាវជ្រាវ និងអភិវឌ្ឍន៍) ជាលេសនៅពេលដែលទិដ្ឋភាពទាំងនោះត្រូវបានផ្តល់មូលនិធិដោយអ្នកបង់ពន្ធ។ សម្រាប់ភាពសប្បុរសរបស់ពួកគេ សាធារណៈជន និងប្រទេសដែលមានប្រាក់ចំណូលទាបត្រូវបានផ្តល់រង្វាន់ជាមួយនឹងតម្លៃឱសថ។ យុទ្ធនាការតស៊ូមតិជាសាកលរបស់យើងគឺចង់ឱ្យមនុស្សគ្រប់គ្នាដឹងអំពីយុទ្ធសាស្ត្រលោភលន់របស់ Gilead និងធ្វើឱ្យឱសថសង្គ្រោះជីវិតអាចប្រើប្រាស់បានសម្រាប់មនុស្សគ្រប់គ្នា មិនមែនសម្រាប់តែមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសអ្នកមានប៉ុណ្ណោះទេ»។
ក្រុមនៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលជិត 150 រួមទាំង AHF និង គ្រូពេទ្យគ្មានព្រំដែន MSF បានសរសេរលិខិតមួយកាលពីពេលថ្មីៗនេះទៅកាន់ Gilead ទាមទារឱ្យពង្រីកលទ្ធភាពទទួលបានឱសថ Remdesivir បេក្ខជនព្យាបាលដែលមានប៉ាតង់របស់ខ្លួន។ Gilead ទទួលបានប៉ាតង់លើឱសថ Remdesivir នៅក្នុងប្រទេសចំនួន 70 ជុំវិញពិភពលោក ហើយមិនមានកន្លែងផលិតឱសថនៅខាងក្រៅសហរដ្ឋអាមេរិកទេ ប្រឈមមុខនឹងតម្រូវការដ៏ច្រើនសម្រាប់ឱសថ Remdesivir គ្រូពេទ្យគ្មានព្រំដែនMSF និយាយថា Gilead កំពុងទាញយកអត្ថប្រយោជន៍ពីសិទ្ធិផ្តាច់មុខប៉ាតង់ដើម្បីកំណត់ការចូលប្រើប្រាស់ឱសថ និង ទប់ស្កាត់ការប្រកួតប្រជែងទូទៅ។ ទន្ទឹមនឹងនេះ មនុស្សរាប់លាននាក់ដែលមានជំងឺកូវីដ-១៩ ប្រឈមនឹងការស្លាប់ដោយសារកង្វះលទ្ធភាពទទួលបានការព្យាបាលប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាព។
ទោះបីជាមានការអះអាងថាខ្លួនប្រើប្រាក់ចំណេញដ៏ធំសម្បើមរបស់ខ្លួនដើម្បីបង្កើតឱសថថ្មីក៏ដោយក៏ Gilead តែងតែទិញការស្រាវជ្រាវដែលផ្តល់មូលនិធិជាសាធារណៈលើឱសថថ្មី នាំពួកគេទៅកាន់ទីផ្សារក្នុងតម្លៃអតិផរណា និងផ្តល់រង្វាន់ដល់នាយកប្រតិបត្តិរបស់ខ្លួនជាមួយនឹងកញ្ចប់ប្រាក់កម្រៃដ៏ច្រើនសន្ធឹកសន្ធាប់ ខណៈពេលដែលផ្តល់តម្លៃភាគហ៊ុនខាងលើទីផ្សារ និង ភាគលាភសម្រាប់ម្ចាស់ភាគហ៊ុនរបស់ខ្លួន។ ស្វែងយល់បន្ថែមអំពីការតស៊ូមតិ Gilead របស់ AHF នៅ gilead.org ៕