ថៃឈ្លានពានកម្ពុជា វិញ្ញាសាធំចុងក្រោយ សាកល្បងសមត្ថភាពនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា

ភ្នំពេញ ៖ អ្នកវិភាគ បានលើកឡើងថា បញ្ហាថៃ ឈ្លានពានទឹកដីកម្ពុជា គឺជាវិញ្ញាសាធំចុងក្រោយ ដើម្បីសាកល្បងសមត្ថភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា បើសម្តេចហ៊ុន ម៉ាណែត ដោះស្រាយបានជោគជ័យ ហើយកម្ពុជា មិនបាត់បង់ទឹកដី នឹងទទួលបានការគាំទ្របន្ថែម តែបើដោះស្រាយមិនបាន នឹងត្រូវរងកេរ្ដិ៍ឈ្មោះអសោចក្នុងប្រវត្តិសាស្ដ្រ ។

លោក វ៉ន ចាន់ឡូត អ្នកសិក្សាផ្នែកច្បាប់ និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយ-សង្គម បានសរសេរនៅក្នុងគណនីបណ្ដាញសង្គម ហ្វេសប៊ុក របស់លោកថា “រយៈពេល ២ឆ្នាំ ក្នុងតំណែងជានាយករដ្ឋមន្ដ្រី របស់លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត វិញ្ញាសាធំចុងក្រោយ គឺការឈ្លានពានពីសំណាក់យោធាថៃ។ ពលរដ្ឋកំពុងចាំមើលរបៀបដោះស្រាយបញ្ហាមួយនេះ យ៉ាងយកចិត្តទុកចិត្ត។ បើលោកនាយករដ្ឋមន្ដ្រី ដោះស្រាយបាន ហើយខ្មែរ មិនបាត់ដី នឹងទទួលបានការគាំទ្របន្ថែម តែបើដោះស្រាយមិនបាន នឹងត្រូវរងកេរ្ដិ៍ឈ្មោះអសោចក្នុងប្រវត្តិសាស្ដ្រ“ ។

បន្ថែមលើសំណេរតាមបណ្ដាញសង្គម ខាងលើនេះ លោក វ៉ន ចាន់ឡូត បានបញ្ជាក់ប្រាប់ “នគរធំ” នៅថ្ងៃទី២៧ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៥ ថា វិញ្ញាសាដែលរដ្ឋាភិបាល សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា គួរតែដោះស្រាយ ក្នុងនោះគួរតែពិនិត្យមើលទៅលើបញ្ហាអាទិភាព ដែលមានន័យថា ការប្រើវិធានការប្រឆាំងតបទៅនឹងភាពជាក់ស្ដែងនៃអំពើឈ្លានពាន ក្នុងករណីដែលយោធាថៃ ចូលមករាយលួសបន្លា កម្ពុជា គួរតែធ្វើការរារាំងជាបន្ទាន់ ហើយវិធីសាស្រ្តនៃការរារាំង មិនចាំបាច់ទាល់តែផ្ទុះអាវុធទេ កម្ពុជា អាចប្រើមធ្យោបាយដោយសន្តិវិធីបាន ព្រមទាំងយន្តការអ្នកអង្កេតការណ៍អន្តរកាលរបស់អាស៊ាន ឬយន្តការច្បាប់អន្តរជាតិ ជាយន្តការបន្ទាប់បន្សំ ដែលកម្ពុជា គួរតែប្រើទន្ទឹមគ្នាទៅនឹងវិធានការជាក់ស្ដែងនៅនឹងកន្លែង ដើម្បីធានាថា មិនមានការរំលោភបំពានលើដែនអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដីរបស់កម្ពុជា ។

លោក វ៉ន ចាន់ឡូត បានមានប្រសាសន៍ថា “ខ្ញុំបានតាមដានអំពីកិត្តិស័ព្ទ និងប្រជាប្រិយភាពរបស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត មុនពេលនៃការផ្ទុះសង្រ្គាម និងក្នុងពេលសង្រ្គាម ៥ថ្ងៃ ជាមួយនឹងយោធាថៃ គឺពលរដ្ឋកម្ពុជា មានការគាំទ្រទៅនឹងជំហរនយោបាយ និងរបៀបនៃការឆ្លើយតបទៅកាន់ភាគីថៃ របស់លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន ម៉ាណែត ។ ក៏ប៉ុន្តែក្រោយមានបទឈប់បាញ់ ជំហរមួយនេះ ត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរ ដោយកម្ពុជា ហាក់កំពុងតែចាញ់ប្រៀបទៅនឹងយុទ្ធសាស្រ្តរបស់ភាគីថៃ ។ ថ្វីត្បិតតែមានបទឈប់បាញ់ ក៏ប៉ុន្តែយោធាថៃ មិនបានបញ្ឈប់នូវអំពើឈ្លានពានខ្លួននោះទេ ។ ការបន្តនូវភាពគឃ្លើន ម្ដងហើយម្ដងទៀត រួមមានការចល័តកងទ័ព ការដើរល្បាតចូលក្នុងដែនអធិបតេយ្យនិងបូរណភាពទឹកដីកម្ពុជា និងចុងក្រោយ គឺការសម្រេចរាយលួសបន្លា វាតទីយកបូរណភាពទឹកដី និងអធិបតេយ្យជាតិកម្ពុជា ដោយភាគីថៃ សំអាងលើផែនទីជាឯកតោភាគី ១/៥០ ០០០ ក៏ព្រោះតែភាគីថៃ មើលឃើញពីការផ្លាស់ប្ដូរជំហរ និងការញញើតញញើមរបស់ភាគីកម្ពុជា» ។

លោក វ៉ន ចាន់ឡូត បន្តថា «ដូច្នេះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា គួរពិចារណាមើលអំពីវិធីសាស្រ្តរបស់ខ្លួន ដែលកំពុងតែឆ្លើយតបទៅកាន់ភាគីថៃ វាហាក់ដូចជាមិនបានធ្វើឲ្យកម្ពុជា ចំណេញនោះទេ ដោយរដ្ឋាភិបាល សម្រេចជ្រើសរើសយកវិធីព្យាបាល ដែលមានន័យថា មិនព្រមជ្រើសរើសយកវិធីការពារ ប្រសើរជាងព្យាបាល ។ ដូច្នេះអ្វីដែលរដ្ឋាភិបាល គួរតែដោះស្រាយ ក្នុងនោះគួរតែពិនិត្យមើលទៅលើបញ្ហាអាទិភាពដែលមានន័យថា ការប្រើវិធានការប្រឆាំងតបទៅនឹងភាពជាក់ស្ដែងនៃអំពើឈ្លានពាន ក្នុងករណីដែលយោធាថៃ ចូលមករាយលួសបន្លា កម្ពុជា គួរតែធ្វើការរារាំងជាបន្ទាន់ ។ ខ្ញុំជឿថា វិធីសាស្រ្តនៃការរារាំង មិនចាំបាច់ទាល់តែផ្ទុះអាវុធទេ កម្ពុជា អាចប្រើមធ្យោបាយដោយសន្តិវិធីបាន ។ ទី២ យន្តការអ្នកអង្កេតការណ៍អន្តរកាលរបស់អាស៊ាន ឬក៏យន្តការច្បាប់អន្តរជាតិ ជាយន្តការបន្ទាប់បន្សំ ដែលកម្ពុជា គួរតែប្រើទន្ទឹមគ្នាទៅនឹងវិធានការជាក់ស្ដែងនៅនឹងកន្លែង ដើម្បីធានាថា មិនមានឡើយការរំលោភបំពានលើដែនអធិបតេយ្យ និងបូរណភាពទឹកដីរបស់កម្ពុជា“ ។

ស្រដៀងគ្នានេះដែរ លោកសេក សុជាតិ ស្ថាបនិកអង្គការអភិវឌ្ឍន៍ផ្នត់គំនិត និងជាអ្នកវិភាគនយោបាយ-សង្គម បានបញ្ជាក់ប្រាប់ “នគរធំ” នៅថ្ងៃដដែលនោះថា បើសិនជានាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា អាចដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយនឹងថៃ នៅក្នុងពេលនេះបាន គឺជាចំណុចវិជ្ជមាន និងទទួលបានការគាំទ្រ ហើយក៏អាចរក្សាបាននូវមិត្តភាពជាមួយនឹងប្រទេសមហាអំណាចធំៗ ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន និងអាស៊ាន សហភាពអឺរ៉ុប ក៏ដូចជាអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយក៏អាចបង្កើនសមត្ថភាពនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍន៍សេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាអាចពង្រឹងនូវឯកភាពជាតិផ្ទៃក្នុងបានរឹងមាំ ដែលទាំងអស់នេះ នឹងក្លាយទៅជាអាវុធមួយដ៏រឹងមាំនិងសំខាន់ នៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាមួយនឹងបរទេសឈ្លានពាន និងជាការលើកទឹកចិត្តដើម្បីបង្កើនស្មារតីជាតិនិយមឡើងវិញផងដែរ ។

លោកសេក សុជាតិ បានមានប្រសាសន៍ថា “ហ្នឹងហើយ! ទាក់ទងជាមួយនឹងករណីជម្លោះព្រំដែនរវាងកម្ពុជា និងថៃ នេះ គឺជាប្រធានបទមួយធំ ឬក៏យើងអាចចាត់ទុកថា ជាវិញ្ញាសាមួយដ៏ធំ សម្រាប់នាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី នៃកម្ពុជា ពីព្រោះបញ្ហានៃការរំលោភបំពានលើដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជា តាំងពីទសវត្សរ៍៨០ រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្នហ្នឹង គឺវាមានលក្ខណៈប្រឈមខ្លាំង នៅពេលដែលកម្ពុជា មានការផ្លាស់ប្ដូរនាយករដ្ឋមន្រ្តី ។ ដូច្នេះប្រទេសថៃ អាចធ្វើការសាកល្បងសមត្ថភាពនាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា ក៏ជាចំណែកមួយដែលត្រូវយកមកធ្វើការត្រិះរិះពិចារណាដូចគ្នាដែរ តើនាយករដ្ឋមន្រ្តី នាពេលបច្ចុប្បន្ន មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងការថែរក្សាអធិបតេយ្យជាតិ? អាចការពារសន្តិសុខ ឬក៏សន្តិភាពនៅក្នុងប្រទេស បន្តពីឪពុករបស់គាត់ ហើយនិងអាចធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា មានជំនឿជាក់ទៅលើនាយករដ្ឋមន្រ្តីថ្មី នៅក្នុងកម្រិតណា? ដូច្នេះវាគឺជាវិញ្ញាសាមួយដ៏សំខាន់នៅក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន បើសិននាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា មានសមត្ថភាពអាចដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែន ដែលថៃ បានគូសផែនទីជាឯកតោភាគី រំលោភលើដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជា បានមែន នេះគឺជាវិញ្ញាសាមួយដែលអាចធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋគាំទ្រ និងលើកនាយករដ្ឋមន្រ្តីនេះ នៅក្នុងនីតិកាលផ្សេងៗ ។ ក៏ប៉ុន្តែបើសិនជាលោកមិនអាចធ្វើការការពារដែនអធិបតេយ្យ ហើយមិនអាចដោះស្រាយវិបត្តិនៅក្នុងការឈ្លានពានរបស់ថៃ មកលើដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជា បានទេ អ៊ីចឹងវានឹងបង្កើតឲ្យមានបញ្ហាជាច្រើនសម្រាប់គាត់ នៅពេលអនាគត ដោយសារតែអាចប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជា បាត់បង់ជំនឿចិត្ត ហើយប្រទេសជាប់ខាង ដូចជាថៃ វៀតណាម ហើយនិងឡាវ ក៏អាចមើលឃើញអំពីសមត្ថភាពជាក់ស្ដែងរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី តើមានឥទ្ធិពលនិងសក្ដានុពលប៉ុនណា នៅក្នុងការដឹកនាំរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដើម្បីការពារនូវដែនអធិបតេយ្យរបស់ខ្លួន? រីឯចំណុចទាំងអស់នេះ យើងឃើញហើយ នាពេលបច្ចុប្បន្ន នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា គឺបានប្រឹងប្រែងខ្លាំងនៅក្នុងការបង្កើតទំនាក់ទំនងនៅក្នុងតំបន់និងអន្តរជាតិ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជាមួយនឹងប្រទេសថៃ ហើយក៏បានព្យាយាមប្រើប្រាស់គ្រប់រូបភាព នៅក្នុងការទំនាក់ទំនងជាមួយនឹងមេដឹកនាំមហាអំណាច ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិន ក៏ដូចជាអាស៊ាន ក៏ដូចជាអង្គការសហប្រជាជាតិ និងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការច្បាប់អន្តរជាតិផងដែរ» ។

លោកសេក សុជាតិ បានមានប្រសាសន៍បន្តថា “ក៏ប៉ុន្តែសម្រាប់វិធីសាស្រ្តដែលខ្ញុំយល់ថា នាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា គួរតែបន្ត ហើយនិងប្រឹងប្រែងធ្វើ គឺការបង្កើតមិត្តភាពជាមួយនឹងអន្តរជាតិ ដោយធ្វើការបញ្ចុះបញ្ចូល ឬក៏កៀងគរឲ្យភាគីទី៣ ដូចជាអាស៊ាន អង្គការសហប្រជាជាតិ UNSC ហើយនិងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធតុលាការអន្តរជាតិ ICJ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាជម្លោះ ហើយនៅក្នុងនេះ ក៏យើងឃើញថ្នាក់ដឹកនាំជាន់ខ្ពស់នៃប្រទេសបារាំង ដែលជាប្រទេសហត្ថលេខី និងជាអ្នកគ្រប់គ្រងអធិបតេយ្យកម្ពុជា ក្រោមរបបដឹកនាំ ឬក៏អាណាព្យាបាលនៃកម្ពុជា ដែលធ្លាប់បានធ្វើកិច្ចព្រមព្រៀងព្រំដែន ឬក៏យើងហៅថា សន្ធិសញ្ញាព្រំដែនបារាំង-សៀម នៅឆ្នាំ១៩០៤ និង១៩០៧ ដើម្បីឲ្យប្រទេសទាំងពីរ មានភាពសុខដុមនៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន តាំងពីសម័យនោះ រហូតមកដល់ពេលបច្ចុប្បន្ន គឺទើបវាមានបញ្ហា ។ ដូច្នេះយើងក៏ចង់ប្រើប្រាស់បញ្ហាហ្នឹងនៅលើច្បាប់អន្តរជាតិ ជាមូលដ្ឋាន ដើម្បីការពារឲ្យបាននូវសន្តិភាពនៅតាមព្រំដែននៃប្រទេសទាំងពីរ ។ ចំណុចទី២ កម្ពុជា ជាពិសេសតាមរយៈនាយករដ្ឋមន្រ្តី គួរតែបើកចិត្តទូលាយ បង្កើតនូវការបង្រួបបង្រួមនិងផ្សះផ្សាជាតិ ឲ្យមានឯកភាពផ្ទៃក្នុងជាតិ ដោយបណ្ដុះស្មារតីអ្នកជាតិនិយម ឲ្យបានរឹងមាំជាងហ្នឹង ហើយគ្រប់គ្រងដោយប្រើប្រាស់នូវប្រព័ន្ធច្បាប់ ដោយអ្វីៗគឺឲ្យច្បាប់ ជាអ្នកកាត់សេចក្ដី កុំឲ្យប្រើប្រាស់ឥទ្ធិពលដើម្បីបន្លាច ឬក៏ធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ទៅដល់ទឹកចិត្តភាគីដែលពាក់ព័ន្ធនៅក្នុងស្រុក ពីព្រោះវាគឺជាចំណុចដែលអាចបង្កើត ឬក៏បង្កឲ្យមានហានិភ័យផ្ទៃក្នុងជាតិ ដែលពិបាកនឹងដោះស្រាយក្នុងរយៈពេលវែង»។

លោកសេក សុជាតិ បានមានប្រសាសន៍បន្តថា “ហើយមួយវិញទៀត យើងឃើញហើយ គណបក្សនយោបាយនៅកម្ពុជា មានច្រើនមែន ក៏ប៉ុន្តែគណបក្សនយោបាយដែលមានឥទ្ធិពល គឺមិនសូវបានបញ្ចេញសមត្ថភាព ឬក៏មិនអាចធ្វើសកម្មភាពបាននៅខាងក្នុង ។ ដូច្នេះបញ្ហាទាំងអស់នេះ ក៏ជាបញ្ហាមួយ ដែលរដ្ឋាភិបាល និងគណបក្សកាន់អំណាច គួរតែបើកចិត្តឲ្យទូលាយ ហើយក៏គួរតែពិចារណានៅក្នុងការដោះលែងអ្នកនយោបាយ អ្នកដែលធ្វើការសង្គម ហើយនិងអ្នកដែលមានចរិតលក្ខណៈនៅក្នុងការការពារដែនអធិបតេយ្យភាព ដើម្បីជំរុញហើយនិងលើកទឹកចិត្ត ឬក៏កៀងគរពួកគាត់ ដើម្បីបង្ហាញពីការឯកភាពផ្ទៃក្នុងជាតិ ដើម្បីឲ្យអន្តរជាតិ មើលឃើញ ហើយនិងទុកចិត្តទៅលើកម្ពុជា ថាបានផ្លាស់ប្ដូរឥរិយាបថ ដោយលើកកម្ពស់ឯកភាពផ្ទៃក្នុងជាតិ ជាធំ ។ ចំណុចទី៣ គួរតែធ្វើការពង្រឹងប្រព័ន្ធការពារជាតិ ដោយបង្កើនសមត្ថភាពយោធា ហើយនិងគួរតែរកមធ្យោបាយ និងធនធានឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ នៅក្នុងការទិញយន្តហោះចម្បាំង និងអាវុធមីសស៊ីល ដែលបាញ់បានរយៈចម្ងាយឆ្ងាយ ចន្លោះពី១០០០ ទៅ៣០០០គីឡូម៉ែត្រ ដើម្បីយកមកធ្វើជាអាវុធ ដើម្បីការពារនៅក្នុងវ៉ៃប្រហារពីប្រទេសណាមួយ មកលើដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជា ហើយក្រៅពីហ្នឹង គឺបណ្ដុះបណ្ដាលសមត្ថភាពធនធានកងកម្លាំងការពារជាតិ ឲ្យមានសមត្ថភាពនៅក្នុងការប្រើប្រាស់បញ្ញាសិប្បនិម្មិត ហើយនិងម៉ាស៊ីនយន្ត ឬក៏ម៉ាស៊ីនដែលអាចដំណើរការដោយខ្លួនវា ដើម្បីទប់ស្កាត់ការវ៉ៃប្រហារណាមួយ មកលើកម្ពុជា ហើយជាពិសេសគឺត្រូវបង្កើតប្រព័ន្ធការពារនៅតាមព្រំដែន ដែលអាចទទួលរងការវ៉ៃប្រហារតាមផ្លូវអាកាស ឬក៏តាមរយៈការប្រើប្រាស់អាវុធធុនធ្ងន់ណាមួយ មកលើដែនអធិបតេយ្យកម្ពុជា ហើយជាពិសេសគឺត្រូវលើកទឹកចិត្តឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ ហើយនិងយុវជន ក៏ដូចជាភាគីដែលជួបបញ្ហាផ្ទាល់នៅតាមព្រំដែន គឺមានឱកាសនៅក្នុងការតស៊ូដើម្បីការពារដែនអធិបតេយ្យ ហើយចុងក្រោយ គឺត្រូវពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចជាតិ ដើម្បីឲ្យវាមានភាពខ្លាំងក្លា ជាពិសេសគឺលើកកម្ពស់សេដ្ឋកិច្ច នៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន សាឡើងវិញ នៅពេលដែលកម្ពុជា និងថៃ អាចបង្កើតឲ្យមានការផ្សះផ្សាឡើង ស្របទៅនឹងការផ្ដួចផ្ដើមគំនិតរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានការចូលរួមពីចិន ហើយនិងក្រោមការសម្របសម្រួលរបស់សហគមន៍អាស៊ាន»។

លោកសេក សុជាតិ បានមានប្រសាសន៍បន្តទៀតថា “ដូច្នេះការជំរុញសេដ្ឋកិច្ច នៅតាមបណ្ដោយព្រំដែន រវាងប្រទេសជាប់ខាងកម្ពុជា គឺចាំបាច់ណាស់ ដើម្បីឲ្យខ្មែរ មានលទ្ធភាពនិងសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់នៅក្នុងប្រកួតប្រជែងសេដ្ឋកិច្ច ដោយស្មើមុខស្មើមាត់ជាមួយនឹងប្រទេសជាប់ខាង ហើយជាពិសេសគឺកម្ពុជា ត្រូវតែពង្រឹងផលិតកម្ម ផលិតផលក្នុងស្រុក ដើម្បីកាត់បន្ថយការនាំចូលពីប្រទេសជិតខាង ដើម្បីអាចធានាបាននូវការរក្សានូវប្រព័ន្ធសុវត្ថិភាពស្បៀង ហើយនិងផលិតផលប្រើប្រាស់ ទោះបីជាមានបញ្ហារកាំរកូសជាមួយប្រទេសជាប់ខាង ក៏កម្ពុជា នៅតែគ្រប់គ្រងការផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈនិងរបស់របរប្រើប្រាស់នៅក្នុងស្រុកដែរ ។ សរុបមកវិញ បើសិនជានាយករដ្ឋមន្រ្តីកម្ពុជា អាចដោះស្រាយបញ្ហាព្រំដែនជាមួយនឹងថៃ នៅក្នុងពេលនេះបាន វាគឺជាចំណុចវិជ្ជមាន ហើយនិងទទួលបានការគាំទ្រ ហើយក៏អាចរក្សាបាននូវមិត្តភាពជាមួយនឹងប្រទេសមហាអំណាចធំៗ ទាំងសហរដ្ឋអាមេរិក ចិន និងអាស៊ាន សហភាពអឺរ៉ុប ក៏ដូចជាអង្គការសហប្រជាជាតិ ហើយក៏អាចបង្កើនសមត្ថភាពនៅក្នុងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ច ក៏ដូចជាអាចពង្រឹងនូវការឯកភាពជាតិផ្ទៃក្នុងបានរឹងមាំ ហើយទាំងអស់នេះ គឺយើងអាចបូកបញ្ចូលគ្នា វានឹងក្លាយទៅជាអាវុធមួយដ៏រឹងមាំនិងសំខាន់ នៅក្នុងការប្រយុទ្ធប្រឆាំងជាមួយនឹងបរទេសឈ្លានពាន ហើយវាក៏ជាការលើកទឹកចិត្តដើម្បីបង្កើនស្មារតីជាតិនិយមសាឡើងវិញផងដែរ“ ។

គួរបញ្ជាក់ថា ការលើកឡើងរបស់អ្នកវិភាគ ខាងលើនេះ បានធ្វើឡើងក្រោយពីរាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ប្រកាសខួប២ឆ្នាំ នៃរាជរដ្ឋាភិបាល នីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា បន្ទាប់ពីបានបោះឆ្នោតអនុម័តគាំទ្រទាំងស្រុងលើសមាសភាពគណៈរដ្ឋមន្ត្រីថ្មី ដែលមានសម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត ជានាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅព្រឹកថ្ងៃទី២២ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ ។ មានការកត់សម្គាល់ថា រយៈពេល២ឆ្នាំនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាលទី៧ នៃរដ្ឋសភា ដឹកនាំដោយសម្ដេចហ៊ុន ម៉ាណែត រួមជាមួយយុវជនបន្តវេនឈាមថ្មីជាច្រើនទៀត ជាសេនាធិការដឹកនាំ បានកាច់ចង្កូតនាវាកម្ពុជា ឆ្ពោះទៅរកភាពរីកចម្រើន ក្រោមការឯកភាពជាតិ យ៉ាងរឹងមាំ រួបរួមគ្នាប្រឆាំងការឈ្លានពានពីសំណាក់ប្រទេសជិតខាង។

២ឆ្នាំមកនេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដឹកនាំប្រទេស យ៉ាងល្អប្រសើរ រក្សាបានស្ថិរភាពនយោបាយ សន្តិសុខ សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គម រក្សាបានស្ថិរភាពម៉ាក្រូសេដ្ឋកិច្ច ទប់ស្កាត់បានអតិផរណា រក្សាបានកម្លាំងទិញនៃប្រាក់រៀល, រក្សាបាននូវកំណើនសេដ្ឋកិច្ច ទោះបីសេដ្ឋកិច្ចតំបន់ និងសកលលោក ជួបការលំបាកក៏ដោយ, ប្រាក់ចំណូលជាតិរក្សាបានល្អ ពិសេសសាច់ប្រាក់នៅរតនាគារជាតិ សម្រាប់ចំណាយចរន្ត មិនមានការថយចុះទេ បើទោះជាការចំណាយកើនឡើង ដោយការដំឡើងបៀវត្សរ៍ ចំណាយលើការជួយប្រជាជនក៏ដោយ។ ជាពិសេស រដ្ឋាភិបាលថ្មីនេះ ធ្លាប់ទទួលបានការកោតសរសើរពីសំណាក់សម្ដេចហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា ថាជារដ្ឋាភិបាលដែលមានចក្ខុវិស័យច្បាស់លាស់ សន្សំសំចៃ មិនមែនកញ្ជើធ្លុះឡើយ។

រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានប្រឹងប្រែងទាក់ទាញក្រុមហ៊ុនបរទេស ឱ្យមកវិនិយោគនៅកម្ពុជា ដើម្បីបង្កើតកន្លែងការងារជូនពលរដ្ឋ និងបង្កើតប្រាក់ចំណូល។ បើតាមក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ក្នុងរយៈពេលពេញ១ឆ្នាំ២០២៤ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានបំបែកកំណត់ត្រាប្រចាំឆ្នាំ តាមរយៈការអនុម័តគម្រោងវិនិយោគសរុបចំនួន ៤១៤គម្រោង ក្នុងនោះគម្រោងវិនិយោគថ្មី ចំនួន ៣៨៧គម្រោង និងគម្រោងពង្រីកផលិតកម្មចំនួន ២៧គម្រោង ដែលមានទុនវិនិយោគសរុបប្រមាណ ៦.៩ពាន់លានដុល្លារអាមេរិក និងអាចបង្កើតការងារបានប្រមាណជិត ៣២ម៉ឺនកន្លែង។ ចំំណែករយៈពេល៧ខែ ឆ្នាំ២០២៥  ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា បានអនុម័តគម្រោងវិនិយោគចំនួន ៤៤០គម្រោង ដែលមានទំហំទុនវិនិយោគចំនួនប្រមាណ ៦,៧ ពាន់លានដុល្លារ ដែលអាចបង្កើតការងារជាង ៣០ម៉ឺនកន្លែង។ ក្រុមប្រឹក្សាអភិវឌ្ឍន៍កម្ពុជា ដាក់ក្ដីរពឹងថា ពេញ១ឆ្នាំ២០២៥ នេះ កម្ពុជា បានគម្រោងវិនិយោគជាង៥០០។

រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាលទី៧ ក៏បានបំពេញតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ លើការថែរក្សាសន្តិភាព និងសន្តិសុខអន្តរជាតិ តាមរយៈការបញ្ជូនកងរក្សាសន្តិភាពទៅថែរក្សាសន្តិភាពនៅក្នុងប្រទេសនានា, ទប់ស្កាត់អំពើប្រល័យពូជសាសន៍, លើកកម្ពស់សិទ្ធិមនុស្ស ទប់ស្កាត់ការរើសអើង លើកកម្ពស់ប្រព័ន្ធយុត្តិធម៌សម្រាប់ជនជាតិភាគតិច, ប្រយុទ្ធប្រឆាំងនឹងការជួញដូរមនុស្ស ឧក្រិដ្ឋកម្មគ្រឿងញៀន ការឆបោកតាមប្រព័ន្ធបច្ចេកវិទ្យា លើកកម្ពស់សេរីភាពបញ្ចេញមតិ សេរីភាពក្នុងការជួបជុំដោយសន្តិវិធី និងការបង្កើតសមាគម អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល ការដោះស្រាយភាពក្រីក្រខ្លាំង ការលើកកម្ពស់វិស័យអប់រំ និងសុខភាពសាធារណៈជាដើម។

រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក្រោមការដឹកនាំរបស់សម្ដេចនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត មានមុខមាត់ សំឡេងដោយស្មើភាព ទាំងនៅឆាកតំបន់និងក្នុងឆាកអន្តរជាតិ។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការស្ថាបនានិងដោះស្រាយបញ្ហានានា និងផ្ដល់កិច្ចសហការជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាច្រើន លើបញ្ហានៅក្នុងតំបន់ និងនៅឆាកអន្តរជាតិ ដែលជាក្ដីកង្វល់រួម។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា មានមុខមាត់ ហើយតែងតែទទួលបានការអញ្ជើញឱ្យចូលវេទិកាសំខាន់ៗជាច្រើន ដូចជា មហាសន្និបាតអង្គការសហប្រជាជាតិ កិច្ចប្រជុំកំពូលសំខាន់ៗនៅអាស៊ាន និងជាមួយបណ្ដាប្រទេសជាដៃគូរជាច្រើនផ្សេងទៀត។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ដឹកនាំដោយសម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏ទទួលបានការគាំទ្រនិងអញ្ជើញឱ្យបំពេញទស្សនកិច្ចរាប់ទាំងទស្សនកិច្ចផ្លូវការ និងទស្សនកិច្ចការងារ នៅតាមប្រទេសធំៗជាច្រើន នៅក្នុងតំបន់អាស៊ាន និងជាពិសេសនៅចិន បារាំង ជប៉ុន កូរ៉េខាងត្បូង អូស្រ្តាលី នៅអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត ជាដើម។ អ្វីដែលលើសពីនេះ ថ្នាក់ដឹកនាំជាច្រើននៃបណ្ដាប្រទេសនានា ក៏បានផ្ដល់កិត្តិយសអញ្ជើញបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ដូចជាដំណើរទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋរបស់ប្រធានាធិបតីចិន ស៊ី ជីនពីង និងថ្នាក់ដឹកនាំក្នុងតំបន់អាស៊ាន។ ចំណែកនាពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ នាយករដ្ឋមន្ត្រីឥណ្ឌា, ប្រធានាធិបតីហ្វីលីពីន គ្រោងបំពេញទស្សនកិច្ចនៅកម្ពុជា ហើយនៅឆ្នាំ២០២៦ ខាងមុខនេះ ប្រធានាធិបតីបារាំង ក៏នឹងបំពេញទស្សនកិច្ចផ្លូវរដ្ឋនៅកម្ពុជា ផងដែរ។ ត្រង់នេះ គឺជានយោបាយការទូតមួយដ៏សកម្ម ឈរលើបន្ទាត់ពង្រឹង «មិត្តភាពចាស់» និងពង្រីក «មិត្តភាពថ្មី»។

នៅក្នុងការដឹកនាំប្រទេស រយៈពេល២ឆ្នាំ មកនេះ  រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នីតិកាល៧ បានឆ្លងកាត់វិញ្ញាសាលំបាកជាច្រើន ទាំងបញ្ហាដែលជះផលប៉ះពាល់ពីខាងក្រៅ ដូចជាសង្គ្រាមនៅក្នុងតំបន់ សង្គ្រាមរុស្ស៊ី-អ៊ុយក្រែន និងសង្គ្រាមផ្សេងទៀត ក៏ដូចជាការប្រកួតប្រជែងភូមិសាស្ត្រនយោបាយពីសំណាក់មហាអំណាច បញ្ហាមិនប្រពៃណី និងជួបញ្ហាលំបាកខាងក្នុងដូចជាការប្រុងធ្វើកុបកម្មផ្ដួលរំលំរដ្ឋាភិបាល កាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤  ការរំលោភបំពានឈ្លានពានពីសំណាក់ប្រទេសថៃ បើកការបាញ់ប្រហារដោយអាវុធ ជាដើម។ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា នៅអាចដោះស្រាយបាន ដោយសារតែមានឯកភាពជាធ្លុងមួយ ការស្ដាប់អនុវត្តន៍បទបញ្ជាយ៉ាងពេញលេញពីសំណាក់កងកម្លាំងប្រដាប់អាវុធ ដូចជានគរបាល និងកងទ័ព  ដោយមានពលរដ្ឋគ្រប់ស្រទាប់វណ្ណៈផ្ដល់ការគាំទ្រ និងការទំនុកបម្រុងជាខឿនការពារជាតិយ៉ាងរឹងមាំ និងការប្ដេជ្ញាប្ដូរជីវិតដើម្បីការការពារទឹកដី ប្រឆាំងការឈ្លានពានរបស់សត្រូវ។ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា ក៏ទទួលបានការកោតសរសើរពីព្រះមហាក្សត្រកម្ពុជា ជាច្រើនដងផងដែរ នៅក្នុងការដឹកនាំប្រទេស បម្រើប្រជាជន ការពារជាតិបូរណភាពទឹកដី ។

ចំណែកសម្ដេចហ៊ុន សែន អតីតនាយករដ្ឋមន្រ្តី និងជាប្រធានព្រឹទ្ធសភា នៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានលើកឡើងថា ២ឆ្នាំនេះ គ្រប់គ្រាន់នឹងយល់បានពីការដឹកនាំនិងគ្រប់គ្រងបានល្អ ពីសំណាក់ថ្នាក់ដឹកនាំជំនាន់ថ្មី លើគ្រប់វិស័យ ទាំងនៅក្នុងរាជរដ្ឋាភិបាល ទាំងមូល ទាំងនៅគ្រប់ស្ថាប័នថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ ៕ កុលបុត្រ